Y pethau sylfaenol:
- Poblogaeth: 3.1 miliwn. 4.8% o boblogaeth y DU.
- Lleoliad: Mae Cymru ar ynys Prydain Fawr, i’r gorllewin o Loegr.
- Maint: Mae Cymru’n gorchuddio ardal 20,800 cilometr sgwâr.
- Cylchfa Amser: GMT
- Arian Cyfred: Punt Sterling
- Diwrnod Cenedlaethol: Dydd Gŵyl Dewi, 1 Mawrth
- Symbolau cenedlaethol: Mae’r ddraig, cenhinen Pedr a chenhinen yn dri ymysg nifer o symbolau cenedlaethol.
- Anthem Genedlaethol: Hen Wlad fy Nhadau (Land of my Fathers)
- Llywodraeth: Llywodraeth Ddatganoledig gyda Phrif Weinidog a Cabinet etholedig sy’n cyfarfod yn adeilad y Senedd ym Mae Caerdydd.
- Iaith: Cymraeg a Saesneg – gwlad ddwyieithog yw Cymru.
- Dinasoedd: Mae yna chwe dinas yng Nghymru. Caerdydd yw prifddinas Cymru gyda phoblogaeth o ryw 363,000. I’r dwyrain mae Casnewydd ac mae Abertawe i’r gorllewin. Mae Bangor - ar Y Fenai - yn edrych dros Ynys Môn yng ngogledd orllewin Cymru. Mae Tyddewi yn Sir Benfro, dinas leiaf y DU, gyda llai na 2,000 o breswylwyr. Ar 14 Mawrth 2012 fe ddyfarnwyd statws dinas ar Lanelwy yng ngogledd ddwyrain Cymru, fel rhan o ddathliadau Jiwbilî Diemwnt y Frenhines.
Daearyddiaeth a Hinsawdd:
- Mynydd uchaf: Yr Wyddfa (Snowdon), Parc Cenedlaethol Eryri, 1085m.
- Llyn naturiol mwyaf: Llyn Tegid, 6km o hyd.
- Enw lle hiraf: Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwll-llantysiliogogogoch yw’r enw llawn, sy’n golygu Eglwys y Santes Fair ym mhant y cyll gwyn ger trobwll cyflym ac Eglwys Sant Tysilio ger ogof goch – fe’i cwtogir yn am li Llanfair PG.
- Parciau Cenedlaethol: Mae gan Gymru dri Pharc Cenedlaethol sy’n gorchuddio 20% o ehangdir y wlad, a phum Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol.
- Hinsawdd: Mwyn a chyfnewidiol yw tywydd Cymru – gyda thymereddau cyfartalog o ryw 20°C (68°F) yn yr haf, a 6°C (43°F) ar dir isel yn ystod y gaeaf.
Trafnidiaeth a Theithio:
- Mae Cymru wedi’i chysylltu’n dda â gweddill y DU, Iwerddon a thir mawr Ewrop drwy ffyrdd, rheilffyrdd, môr ac awyr.
- Dim ond tua dwy awr o Lundain ar y trên neu ar y ffordd yw Caerdydd.
Addysg:
- Mae addysg yn orfodol rhwng 5 ac 16 oed, wedi’i hariannu gan y wladwriaeth a’i chyflenwi drwy ysgolion Meithrin, Cynradd, Canol, Uwchradd, Arbennig a Chymraeg.
- Mae dros 172,000 o ddysgwyr yn astudio yn sefydliadau addysg bellach Cymru bob blwyddyn.
- Ceir 8 o brifysgolion yng Nghymru, a thua 25,000 o fyfyrwyr rhyngwladol o fwy na 145 o wledydd dros y byd mewn addysg uwch yng Nghymru – gan greu 19% o’r boblogaeth fyfyrwyr yn ein trefi a dinasoedd prifysgol bywiog.
- Cynigia Prifysgolion Cymru ystod eang o ddewisiadau cyllid i gynorthwyo astudiaethau ac mae cymorth iaith Saesneg am ddim ar gael yn holl Brifysgolion Cymru.
Gwaith:
- Mae’r wythnos waith safonol yn para 37 awr, a’r rhan fwyaf o weithwyr yn cael rhyw 5 wythnos o wyliau’r flwyddyn.
- Mae cost rhentu swyddfa yng Nghaerdydd 50% yn is na’r gyfradd gyfartalog yn Llundain.
- Mae diwydiannau allweddol yng Nghymru yn cynnwys Uwch Ddeunyddiau a Gweithgynhyrchu, y Diwydiannau Creadigol, Gwasanaethau Ariannol a Phroffesiynol a Fintech, Ynni a’r Amgylchedd, Bwyd a Diod, Gwyddorau Bywyd, Technoleg a Thwristiaeth.
Yr Economi:
- Bydd busnesau a ddaw i Gymru’n ei chael yn hawdd cyrraedd marchnad y DU, gyda’i phoblogaeth o 66 miliwn o bobl.
- Mae Cymru’n gartref i frandiau byd-eang, fel GE ac Airbus; mae 50% o deithwyr y byd yn hedfan ar awyrennau ag adenydd a wnaed yng Nghymru, ac rydych yn debygol o ganfod lled-ddargludydd cyfansawdd a wnaed yng Nghymru yn eich ffôn clyfar.
- Mae allforion byd-eang Cymru’n amrywio o olew puredig o Aberdaugleddau i fêl Hilltop Honey, a wneir yn y Drenewydd.
- Mae’r Bathdy Brenhinol yn Llantrisant yn cynhyrchu pum biliwn o ddarnau arian bob blwyddyn i 60 gwlad.
- Yr Almaen yw prif gyrchfan allforio Cymru, sy’n cymryd un rhan o bump o’r allforion.
- Mae Cymru’n croesawu tua 10m o ymwelwyr y flwyddyn, gan gynnwys tuag 1m o ymwelwyr rhyngwladol.
- Gwlad fechan yw Cymru, ac mae rhwydwaith llwybrau Ffordd Cymru yn cynnig digonedd o amserlenni teithio llawn i’w darganfod.
- Canolfan Gonfensiwn Ryngwladol Cymru yng Nghasnewydd– yn darparu llwyfan i gyfarfodydd busnes, digwyddiadau a chynadleddau.
- Mae Cymru wedi cynnal digwyddiadau byd-eang mawr gan gynnwys Cwpan Ryder 2010, Uwchgynhadledd NATO Cymru 2014, Gêm Derfynol Cynghrair Pencampwyr UEFA 2017, Ras Cefnfor Volvo 2018 a Cwpan Criced y Byd ICC yn 2019.
